Kredyt frankowy denominowany a indeksowany – jakie są różnice?

Kredyty frankowe mogą przyjmować dwie główne formy: denominowaną i indeksowaną do franka szwajcarskiego (CHF). Choć z pozoru podobne, mają istotne różnice prawne i praktyczne.

• Kredyt denominowany to taki, którego wartość została określona w CHF, ale wypłata i spłata odbywały się w złotówkach. Wysokość wypłaconej kwoty była przeliczana według kursu z dnia uruchomienia.
• Kredyt indeksowany natomiast był zawierany w złotówkach, ale jego saldo i raty były przeliczane na podstawie kursu CHF.

W obu przypadkach banki narzucały własne tabele kursowe, co rodziło pole do nadużyć i wprowadzenia klauzul abuzywnych, które dziś są podstawą do unieważniania umów lub ich „odfrankowienia”.

Co to jest odfrankowienie kredytu, jak przebiega i kiedy warto to zrobić?

Odfrankowienie kredytu oznacza usunięcie z umowy klauzul waloryzacyjnych związanych z frankiem szwajcarskim, przy jednoczesnym zachowaniu jej ważności. W praktyce skutkuje to:

• przeliczeniem kredytu tak, jakby od początku był złotowy,
• odzyskaniem nadpłaconych rat,
• zmniejszeniem salda kredytu.

Proces odfrankowienia odbywa się na drodze sądowej i wymaga wykazania, że umowa zawierała niedozwolone postanowienia. Warto rozważyć tę opcję, gdy kredytobiorca nie chce unieważniać umowy, np. z uwagi na wcześniejszą spłatę lub korzystne warunki poza waloryzacją.

Ugoda z bankiem – potencjalne pułapki, które warto znać przed podpisaniem

Coraz więcej banków proponuje ugody, które mają na celu „ugodowe” przekształcenie kredytu frankowego w złotowy. Choć brzmi to atrakcyjnie, warto zachować ostrożność:

• ugody nie gwarantują pełnego zwrotu nadpłat,
• po podpisaniu ugody nie będzie już możliwości dochodzenia roszczeń w sądzie,
• warunki przeliczenia często faworyzują bank, a nie kredytobiorcę.

Zanim podpiszesz ugodę, skonsultuj ją z prawnikiem, który oceni jej opłacalność i konsekwencje.

Jakie są wady i zalety unieważnienia umowy kredytu frankowego?

Unieważnienie umowy kredytu frankowego to obecnie najbardziej korzystne rozwiązanie dla kredytobiorcy. Co oznacza w praktyce?

Zalety:

• całkowite „wymazanie” umowy – jakby nigdy nie istniała,
• zwrot wszystkich świadczeń pieniężnych przekazanych bankowi,
• możliwość wykreślenia hipoteki.

Wady:

• konieczność rozliczenia się z bankiem – zwrot kapitału (choć zwykle bez odsetek),
• ryzyko dłuższego procesu sądowego,
• możliwe wnioski banków o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału (coraz częściej oddalane przez sądy).

Sąd Najwyższy po stronie kredytobiorców – wyrok SN II CSKP 690/23

W grudniu 2023 r. Sąd Najwyższy wydał przełomowy wyrok w sprawie frankowej (sygn. II CSKP 690/23), jednoznacznie opowiadając się po stronie kredytobiorców. Orzeczenie potwierdziło, że:

• umowy zawierające niedozwolone klauzule mogą być w całości unieważniane,
• banki nie mogą żądać dodatkowego wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.

Wyrok ten wzmacnia pozycję frankowiczów w sporach sądowych i znacząco zwiększa szanse na wygraną.

Projekt ustawy frankowej – co warto wiedzieć?

W 2024 roku pojawił się projekt ustawy frankowej, który ma na celu kompleksowe uregulowanie sytuacji kredytobiorców. Choć prace legislacyjne są w toku, główne założenia to:

• przewalutowanie kredytów na złotówki na zasadach zbliżonych do ugód KNF,
• ograniczenie roszczeń banków względem klientów,
• uproszczone procedury sądowe.

Warto jednak pamiętać, że projekt nie przewiduje pełnej rekompensaty za nadpłaty – dlatego nadal bardziej opłacalne może być dochodzenie roszczeń indywidualnie.

Spłacony kredyt w CHF a pozew – czy to możliwe?

Tak – nawet jeśli kredyt został w całości spłacony, masz prawo dochodzić swoich roszczeń!

Unieważnienie lub odfrankowienie umowy dotyczy nie tylko aktywnych kredytów – również byli kredytobiorcy mogą:

• odzyskać nadpłacone raty,
• domagać się zwrotu prowizji i opłat,
• unieważnić hipoteki.

Ważne: roszczenia nie ulegają szybkiemu przedawnieniu, jeśli powołujesz się na nieważność umowy – czas na działanie może być dłuższy niż się wydaje.

Odszkodowanie za kredyt we frankach – ile można dostać zwrotu?

Kwoty zwrotów różnią się w zależności od rodzaju sprawy i wartości kredytu. Przykładowo:

• przy kredycie 300 000 zł, frankowicz może odzyskać nawet 100 000–150 000 zł,
• przy unieważnieniu umowy – całość wpłat powyżej udostępnionego kapitału,
• odsetki ustawowe od daty wezwania do zapłaty – nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych więcej.

Każda sprawa wymaga indywidualnej analizy – dlatego przed rozpoczęciem działań warto zlecić symulację finansową kancelarii prawnej.